รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข เผยกฎหมายบังคับพิมพ์ 10 ภาพคำเตือนพิษภัยบุหรี่ของไทย ขนาดใหญ่ที่สุดในโลก บนพื้นที่ข้างซองไม่น้อยกว่าร้อยละ 85 ฉบับใหม่ จะมีผลบังคับใช้ ทั่วประเทศ ในวันที่ 2 ตุลาคม 2556 นี้แน่นอน คาดจะกระตุ้นนักสูบคิดถึงความเสี่ยงและเลิกสูบมากขึ้น ผลสำรวจล่าสุดในปี 2554 คนไทยอายุ 15 ปี สูบบุหรี่กว่า 11 ล้านคน วัยรุ่นไทยสูบเร็วกว่าเดิมเริ่มอายุ 16 ปี องค์การอนามัยโลกระบุมีผู้เสียชีวิตจากพิษบุหรี่ทั่วโลกปีละกว่า 6 ล้านคน ส่วนคนไทยพบปีละเกือบ 50,000 คน
บ่ายวันนี้ (21 พฤษภาคม 2556) ที่กระทรวงสาธารณสุข จ.นนทบุรี นายแพทย์ชลน่าน ศรีแก้ว รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข พร้อมด้วยนายแพทย์นิมา แอสการี่ (Dr. Nima Asgari) สำนักงานผู้แทนองค์การอนามัยโลกประจำประเทศไทย นพ.หทัย ชิตานนท์ ผอ.สถาบันส่งเสริมสุขภาพไทย และ ศ.นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ ร่วมกันแถลงข่าวการจัดกิจกรรมวันงดสูบบุหรี่โลกประจำปี 2556 ซึ่งองค์การอนามัยโลกได้กำหนดให้วันที่ 31 พฤษภาคมทุกปี เป็นวันงดสูบบุหรี่โลก ในปีนี้กำหนดประเด็นรณรงค์พร้อมกันทั่วโลกว่า “ไม่ใช้ ไม่รับ ไม่สนับสนุนโฆษณายาสูบร้าย ทำลายชีวิต” (Ban Tobacco Advertising, Promotion and Sponsorship) เพื่อให้ 194 ประเทศสมาชิกทั่วโลก รณรงค์ส่งเสริมให้สังคม รู้เท่าทันกลยุทธ์การตลาดรูปแบบต่างๆ รวมทั้งสร้างกระแส ปลุกจิตสำนึกให้สังคมร่วมมือกัน ไม่สนับสนุนกลยุทธ์การตลาดของอุตสาหกรรมยาสูบ พร้อมทั้งขอความร่วมมือประชาชนทุกคน ร่วมกันเฝ้าระวังกิจกรรมการสื่อสารการตลาดแอบแฝงของบริษัทบุหรี่ในประเทศไทย เพื่อป้องกันการตกเป็นเหยื่อของการเสพติดบุหรี่
นายแพทย์ชลน่าน กล่าวว่า รายงานขององค์การอนามัยโลกล่าสุด พบว่าบุหรี่เป็นสาเหตุทำให้ประชากรทั่วโลกเสียชีวิตจากโรคปีละกว่า 6 ล้านคนหรือเฉลี่ยนาทีละประมาณ 11 คน ส่วนประเทศไทยมีรายงานเสียชีวิตปีละเกือบ 50,000 คน เฉลี่ย 1คนในทุก ๆ 10 นาที อันดับ 1 คือโรคถุงลมปอดโป่งพอง รองลงมาคือมะเร็งปอด และโรคหัวใจและหลอดเลือด ผลการสำรวจของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ล่าสุดในปี 2554 พบว่า คนไทยอายุ 15 ปีขึ้นไปสูบบุหรี่ 11.5 ล้านคน หรือร้อยละ 21.4 ของประชากรวัยนี้ ในจำนวนนี้เป็นผู้ติดบุหรี่ สูบเป็นประจำจำนวน 9.9 ล้านคน ผู้ชายมีอัตราสูบบุหรี่มากกว่าผู้หญิง 20 เท่าตัว ประการสำคัญยังพบว่า เยาวชนไทย อายุ 15-24 ปี เริ่มสูบบุหรี่เร็วขึ้น จากในปี 2550 เริ่มสูบอายุเฉลี่ย 16.8 ปี แต่ในปี 2554 เริ่มสูบอายุเฉลี่ย 16.2 ปี
ประเทศไทยได้ดำเนินการใช้มาตรการควบคุมยาสูบอย่างจริงจัง และต่อเนื่อง โดยมาตรการที่มีประสิทธิภาพ คุ้มค่า และส่งผลต่อการควบคุมยาสูบอย่างเป็นรูปธรรม ได้แก่ การเพิ่มอัตราภาษียาสูบ การห้ามโฆษณาหรือส่งเสริมการขายผลิตภัณฑ์ยาสูบทุกรูปแบบ การเพิ่มพื้นที่สาธารณะปลอดควันบุหรี่ และการเพิ่มการเข้าถึงบริการช่วยเลิกบุหรี่ รวมทั้งการเตือนให้รับรู้ถึงพิษภัยของยาสูบ โดยเฉพาะภาพ คำเตือนบนซองบุหรี่ โดยในปี 2556 นี้กระทรวงสาธารณสุขได้ออกประกาศทรวงสาธารณสุข ให้พิมพ์ฉลากรูปภาพและข้อความคำเตือนเกี่ยวกับพิษภัยสี่สี 10 แบบ ขนาดไม่น้อยกว่าร้อยละ 85 ลงบนซองบุหรี่ทั้ง 2 ข้าง ซึ่งนับเป็นขนาดใหญ่ที่สุดในโลก โดยจัดพิมพ์ 10 แบบคละกัน รวมทั้งพิมพ์ช่องทางติดต่อเพื่อการเลิกยาสูบ คือ หมายเลขโทรศัพท์ 1600
ทั้งนี้ได้ประกาศลงในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2556 และจะมีผลใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนดหนึ่งร้อยแปดสิบวัน คือในวันที่ 2 ตุลาคม 2556 เป็นต้นไป ผู้ผลิตหรือนำเข้าบุหรี่ซิกาแรตทุกราย จะต้องปฏิบัติตามโดยรับต้นแบบภาพที่กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุขเท่านั้น การใช้คำเตือนพิษภัยบุหรี่ที่เป็นภาพขนาดใหญ่ครั้งนี้ เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลสื่อสารถึงประชาชนเรื่องความเสี่ยงภัยหรือผลกระทบจากการสูบบุหรี่ ซึ่งผลวิจัยยืนยันว่ามีผลต่อทัศนคติความเชื่อของผู้สูบบุหรี่ โดยร้อยละ 71 ทำให้หวนนึกถึงอันตรายของบุหรี่ต่อสุขภาพ ร้อยละ 63 นึกถึงการเลิกบุหรี่ และร้อยละ 80 เกิดแรงผลักดันพยายามเลิกสูบบุหรี่
ขณะนี้ได้ให้กรมควบคุมโรค เร่งชี้แจงทำความเข้าใจผู้ประกอบการทุกราย เพื่อให้การปฏิบัติเป็นไปในแนวเดียวกันทั่วประเทศ โดยผ่อนผันให้บุหรี่ซิกาแรตที่ผลิตหรือนำเข้าก่อนวันที่ประกาศฯ มีผลบังคับใช้คือวันที่ 2 ตุลาคม 2556 อนุญาตให้จำหน่ายได้ถึงวันที่ 30 ธันวาคม 2556 เท่านั้น ผู้ผลิตหรือผู้นำเข้าที่ไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย มีโทษปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท และผู้จำหน่ายบุหรี่ซิกาแรตที่ไม่ได้แสดงฉลากตามที่กำหนดไว้ มีโทษปรับไม่เกินสองหมื่นบาท
นอกจากนี้ได้มีการดำเนินการควบคู่ไปกับมาตรการด้านอื่นๆ สอดคล้องแนวปฏิบัติการห้ามอุตสาหกรรมยาสูบแทรกแซงนโยบายควบคุมยาสูบของรัฐ และการโฆษณายาสูบ การส่งเสริมการขายยาสูบ และการให้การสนับสนุนโดยยาสูบ ตามอนุสัญญาควบคุมยาสูบองค์การอนามัยโลก ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. ซึ่งเป็นเครื่องมือควบคุมมิให้มีการละเมิด อาทิ การห้ามจำหน่ายยาสูบโดยใช้เครื่องขาย การห้ามโฆษณาแฝง การห้ามจำหน่ายยาสูบโดยจัดโปรโมชั่นต่างๆ การห้ามการโฆษณาผลิตภัณฑ์ยาสูบในทุกช่องทาง เป็นต้น
สำหรับการจัดงานรณรงค์วันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2556 นี้ ในวันศุกร์ที่ 31 พฤษภาคม 2556 กระทรวงสาธารณสุขได้ร่วมกับภาคีเครือข่าย กำหนดจัดงานที่ บริเวณชั้นจี ศูนย์การค้าฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต จังหวัดปทุมธานี ตั้งแต่เวลา 11.00 – 19.00 น. โดยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ จะเสด็จเป็นองค์ประธานเปิดงานเวลา 15.00 น.และประทานรางวัลขององค์การอนามัยโลกแก่ ผู้ที่มีผลงานดีเด่นในการสนับสนุนการควบคุมยาสูบระดับนานาชาติ จำนวน 1 ราย และประทานโล่ประกาศเกียรติคุณแก่ บุคคลหรือหน่วยงานที่ทำคุณประโยชน์ด้านการควบคุมการบริโภคยาสูบ จำนวน 30 ราย นอกจากนี้ ยังมีการจัดแสดงนิทรรศการทางวิชาการ การให้บริการทางการแพทย์ การให้คำปรึกษาเลิกบุหรี่ และกิจกรรมบันเทิงสอดแทรกสาระความรู้ต่างๆ รวมทั้งขอเชิญชวนและช่วยบอกต่อๆกันให้มาร่วมแสดงพลังสร้างสังคมไทยปลอดบุหรี่ และร่วมกันไม่สนับสนุนกลยุทธ์การตลาดของอุตสาหกรรมยาสูบ ในงานดังกล่าวด้วย
***************** 21 พฤษภาคม 2556