องคมนตรีแนะสธ.ทำ รพ.คุณธรรม หวังดึงไทยกลับสู่สังคมแห่งความมีน้ำใจ

ศาสตราจารย์นายแพทย์เกษม วัฒนชัย องคมนตรี บรรยายพิเศษเรื่องโรงพยาบาลคุณธรรม ในงานประชุมวิชาการ กระทรวงสาธรณสุข ประจำปี 2557 ที่ศูนย์ประชุมและแสดงสินค้านานาชาติเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบพระชนมพรรษา จังหวัดเชียงใหม่ ว่า สังคมไทยทุกวันนี้ ที่น่าห่วงคือวิกฤตคุณธรรม ประชาชนทุกคนจึงต้องช่วยกันแก้ไข โดยเฉพาะบุคลากรสาธารณสุขซึ่งทำงานกับประชาชน มีพื้นฐานของความดี และมีระบบกำกับดูแลคุณภาพโรงพยาบาล รวมทั้งคุณภาพการบริหารและการบริการภายใต้ระบบธรรมาภิบาล จึงมีแนวคิดที่จะเพิ่มการเป็นโรงพยาบาลคุณธรรม (Moral Hospital)  เพื่อเป็นตัวอย่างของสังคมด้วย

ศ.นพ.เกษมกล่าวว่า คุณภาพและคุณธรรมเป็นเรื่องเดียวกัน  โรงพยาบาลต้องมีทั้งคุณภาพและคุณธรรม หากโรงพยาบาลมีแต่คุณภาพแล้วไม่มีคุณธรรม โรงพยาบาลนั้นก็ไม่ได้ทำประโยชน์ได้ดี อาจเกิดความทุกข์ทั้งผู้ทำงานและผู้มารับบริการด้วย  เป้าหมายของของโรงพยาบาลคุณธรรมคือ ต้องการเห็นคนดีมีน้ำใจอยู่ในทุกภาคส่วนของโรงพยาบาล ที่ผ่านมาได้นำแนวคิดไปใช้ในโรงเรียน เป็นโรงเรียนคุณธรรมแล้ว 100 กว่าโรงเรียน โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงให้ทำมา 2-3 ปีแล้ว  และได้ผล 4 เรื่อง คือ 1.พฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของผู้บริหารโรงเรียน ครู เด็กนักเรียนลดลงหมด  2.พฤติกรรมที่พึงประสงค์เพิ่มขึ้น 3.คะแนนโอเน็ททั้งโรงเรียนเพิ่มขึ้น และ4.เด็กสอบเรียนต่อได้ จึงเชื่อว่าโรงพยาบาลคุณธรรมก็สามารถดำเนินการได้

การดำเนินการโรงพยาบาลคุณธรรม คือการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมของเจ้าหน้าที่ ซึ่งมีโรงพยาบาลบางแห่งทำแล้ว เช่นที่รพ.ชลบุรี รพ.บางมูลนาก จ.พิจิตร จากการไปเยี่ยมเมื่อเร็วๆ นี้ พบว่าเปลี่ยนไปมาก โรงพยาบาลสะอาดทุกจุด ทุกคนมีความสุขตั้งแต่ผู้อำนวยการจนกระทั่งคนงาน ทุกคนทำงานกลมเกลียวกัน   

ศ.นพ.เกษมกล่าวต่อว่า การดำเนินการโรงพยาบาลคุณธรรม มีขั้นตอนไม่ยุ่งยาก  ขั้นตอนที่ 1 สำคัญที่สุดต้องคุยกันเจ้าหน้าที่ทุกคนในโรงพยาบาล ต้องรวมใจกันเพื่อแลกเปลี่ยนความคิด ความปรารถนา 2.ตั้งความต้องการเช่น กำหนดพฤติกรรมที่พึงประสงค์กับไม่พึงประสงค์เพื่อลดละใน 1 ปี อยากเห็นพฤติกรรมอะไรในโรงพยาบาลบ้าง แต่ต้องไม่เป็นการบังคับ 3.ให้ทุกคนออกความเห็นว่าถ้าจะขจัดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์กับเสริมพฤติกรรมที่พึงประสงค์ เช่นอาจกำหนดคุณธรรมหลัก  3  ประการ เช่น ความซื่อสัตย์ ความรับผิดชอบ ความมีน้ำใจซึ่งอาจตั้งไม่เหมือนกันก็ได้ 4.การแปลงคุณธรรมเป็นจริยธรรม กำหนดเป็นเป้าหมายตัวชี้วัดไปสู่การปฏิบัติในองค์กร ในช่วง 1 ปี  และ5.ประเมินและปรับปรุงตัวชี้วัดทุก  6 เดือน เพื่อให้เป็นไปตามเป้าหมาย   

“โรงเรียนคุณธรรม โรงพยาบาลคุณธรรม เป็นการนำคำสอนของพระพุทธเจ้า 3 ข้อ คือ 1.ละชั่ว 2.ทำดี 3.จิตใจบริสุทธ์ และการน้อมนำพระบรมราชโอวาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. 2513 ความว่า ในการดำเนินชีวิตของเรา เราต้องข่มใจไม่กระทำสิ่งใดๆ ที่เรารู้สึกด้วยความใจจริงว่าชั่วว่าเสื่อม เราต้องฝืนต้องต่อต้านความคิดและความประพฤติทุกอย่างที่รู้สึกว่าขัดกับธรรมะ คือต้องเลิกลดละบัญชีพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์นั่นเอง ต้องกล้าบากบั่นกระทำในสิ่งที่เราว่าเป็นความดี ถูกต้องเป็นธรรม หากร่วมกันทำเช่นนี้ได้จริง  ผลของความดีบังเกิดมากขึ้น  ก็จะช่วยกันค้ำจุนส่วนรวมไว้ไม่ให้เสื่อมลงไป และจะช่วยกันฟื้นคืนดีขึ้นมาได้เป็นลำดับ หากโรงพยาบาลมีพื้นที่ฐานของการเป็นโรงพยาบาลคุณธรรมแล้ว จะสามารถพัฒนาไปสู่โรงพยาบาลคุณภาพตามเป้าหมายได้ง่ายขึ้นด้วย ” ศ.นพ.เกษมกล่าว

************************************* 10 กันยายน 2557